Spaced repetition là gì? Học từ vựng qua phương pháp học lặp lại ngắt quãng

Bạn muốn học từ vựng nhưng không biết bắt đầu từ đâu? Là một người đã và đang học tiếng Anh, mình hiểu được cảm giác bối rối khi bắt đầu học từ vựng tiếng Anh, đặc biệt khi đối mặt với lượng từ vựng khổng lồ. 

Đừng lo lắng! Mình sẽ bật mí một bí quyết giúp mình thành công khi học từ vựng đó là spaced repetition.

Để thuận tiện hơn, mình đã tổng hợp một bài viết chia sẻ tất tần về spaced repetition bao gồm:

• Phương pháp học từ vựng spaced repetition là gì?
• Cách áp dụng phương pháp spaced repetition hiệu quả.
• Những phần mềm tích hợp spaced repetition phổ biến.

Cùng tìm hiểu thôi!

Nội dung quan trọng

– Spaced repetition hay phương pháp lặp lại ngắt quãng là một kỹ thuật học tập thông minh giúp bạn ghi nhớ thông tin một cách lâu dài và hiệu quả. Hạn chế của phương pháp spaced repetition: + Cần luyện tập đều đặn mỗi ngày, mất nhiều thời gian để học một bộ từ. + Khó ứng dụng vào các tình huống cụ thể nếu chỉ dựa vào mặt chữ. + Dễ mất động lực do thiếu các công cụ bổ trợ. – Áp dụng hiệu quả phương pháp spaced repetition trong học từ vựng: Sử dụng flashcard, sử dụng phần mềm hỗ trợ, kết hợp các phương pháp, … – Các phần mềm hỗ trợ spaced repetition: SuperMemo, Anki, FluentU, Quizlet, Brainscape, Memrise.

1. Spaced repetition là gì?

Spaced repetition là gì? Spaced repetition hay phương pháp lặp lại ngắt quãng là một kỹ thuật học tập thông minh giúp bạn ghi nhớ thông tin một cách lâu dài và hiệu quả. 

Thay vì lặp đi lặp lại một cách máy móc, phương pháp này đề cao việc ôn tập theo các khoảng cách thời gian được tính toán kỹ lưỡng, dựa trên mức độ khó của thông tin cần ghi nhớ.

2. Lịch sử ra đời và cơ sở khoa học của phương pháp spaced repetition (Lặp lại ngắt quãng)

Phương pháp lặp lại ngắt quãng được giáo sư Cecil Alec Mace lần đầu tiên đề cập trong quyển “Tâm lý trong việc học” năm 1932. Sau đó, kỹ thuật này cũng được áp dụng trong nghiên cứu nhận thức và điều trị bệnh Alzheimer.

Năm 1985, nhà tâm lý học người Đức Hermann Ebbinghaus đã mang lại cái nhìn toàn diện và khoa học về phương pháp spaced repetition. Ông phát hiện rằng, nếu không ôn tập, hầu hết thông tin mà một người học được sẽ bị quên sau vài ngày. Đường cong quên lãng của Ebbinghaus cho thấy sự suy giảm đáng kể trong những ngày đầu sau khi tiếp nhận thông tin, nhưng sau đó, tốc độ quên giảm dần.

Ebbinghaus đã thử nghiệm phương pháp lặp lại ngắt quãng bằng cách học một danh sách từ, không xem lại cho đến khi quên hết, sau đó học lại và so sánh với đường cong quên lãng lần hai. Kết quả cho thấy khả năng ghi nhớ cải thiện rõ rệt qua mỗi lần ôn tập. Phương pháp này giúp chuyển kiến thức vào bộ nhớ dài hạn hiệu quả hơn nhờ việc ôn tập đều đặn.

Xem thêm:

• Comprehensible Input là gì? Cách ứng dụng trong việc học và dạy ngôn ngữ
• Code-switching là gì? Ưu, nhược điểm và cách ứng dụng học từ vựng
• Contranym là gì? 10+ contranym phổ biến nhất trong tiếng Anh
• Semantic mapping là gì? Ứng dụng sơ đồ ngữ nghĩa để học từ vựng

3. Hạn chế của phương pháp spaced repetition

Mặc dù là một phương pháp học từ vựng spaced repetition đã được nghiên cứu và thử nghiệm kỹ lưỡng nhưng vẫn có một số hạn chế:

• Nếu bạn không thực hành đều đặn mỗi ngày thì sẽ không đạt được hiệu quả mong muốn. Việc duy trì nhịp học yêu cầu sự quyết tâm cao từ người học, không chỉ trong những ngày đầu mà còn kéo dài đến ngày 30, ngày 90 hoặc thậm chí vài tháng sau đó.
• Nếu chỉ dựa vào mặt chữ, bạn rất khó ứng dụng từ vựng vào các trường hợp và ngữ cảnh cụ thể.
• Một số bạn dễ dàng mất động lực do thiếu công cụ hay bài tập thực tiễn để luyện tập định kỳ.

Hơn 21.220+ học viên đã thành công đạt điểm IELTS đầu ra. Bạn có muốn trở thành người tiếp theo?

Nhận tư vấn miễn phí ngay!

Vui lòng nhập tên của bạn

Số điện thoại của bạn không đúng

Nhận tư vấn ngay

4. Khắc phục những hạn chế của spaced repetition

Để khắc phục những hạn chế của spaced repetition, bạn có thể thực hiện:

• Bước 1: Tìm hiểu rõ gốc từ, tiền tố, hậu tố hoặc lịch sử của từ và ý nghĩa bằng tiếng Việt. Sử dụng những trang web như Etymonline và Vocabulary.com hay ứng dụng Anki để học qua flashcards.
• Bước 2: Thực hiện bài tập nối từ vựng với lời diễn giải hoặc hình ảnh để kiểm tra và củng cố trí nhớ. Ở bước này, bạn có thể sử dụng các hoạt động online miễn phí tại Baamboozle.
• Bước 3: Tiếp theo, bạn cần làm bài tập điền vào chỗ trống để hiểu ngữ cảnh chứa từ vựng. Sau đó, bạn tạo danh sách từ và làm bài tập trên Vocabulary.com.
• Bước 4: Ứng dụng các từ vựng mà mình đã học vào trả lời câu hỏi trong IELTS Speaking. Tìm câu hỏi mẫu, thử trả lời và tham khảo câu trả lời mẫu.
• Bước 5: Viết một đoạn văn hoặc bài viết trong IELTS Writing. Ưu tiên lựa chọn chủ đề, viết đoạn văn ngắn, phát triển thành bài viết và tham khảo bài mẫu để học cách dùng từ.

5. Áp dụng hiệu quả phương pháp spaced repetition trong học từ vựng

Làm thế nào để áp dụng hiệu quả phương pháp spaced repetition trong học từ vựng? Cùng mình tìm hiểu bên dưới:

5.1. Sử dụng flashcards (Leitner System)

Áp dụng hiệu quả phương pháp spaced repetition trong học từ vựng bằng cách sử dụng flashcard. Cụ thể:

Chuẩn bị:

• 5 hộp đánh số từ 1 đến 5.
• Các flashcard với một mặt ghi từ và mặt kia ghi nghĩa, phát âm, cách sử dụng, …

Cách học:

• Đặt tất cả các flashcard mới vào hộp 1.
• Mỗi khi bạn trả lời đúng một flashcard, chuyển nó sang hộp 2. Nếu bạn trả lời sai, giữ lại trong hộp 1.
• Lặp lại quá trình tương tự với các hộp tiếp theo. 

Ưu điểm:

• Nhớ lâu hơn: Nội dung học được lặp đi lặp lại cho đến khi nhớ hoàn toàn.
• Phân loại từ vựng: Phân loại từ theo mức độ dễ – trung bình – khó, giúp tập trung vào những từ khó hơn.

Nhược điểm:

• Hạn chế thông tin: Flashcard làm bằng tay, không thể thêm hình ảnh, âm thanh, khó tạo ấn tượng với từ vựng.
• Quản lý phức tạp: Bộ thẻ trở nên lộn xộn, khó quản lý khi số lượng từ vựng tăng lên.
• Khó sắp xếp thời gian: Khó tìm khoảng thời gian ôn tập hợp lý cho mỗi hộp từ vựng. Ví dụ, hộp 2 ôn sau 3 ngày, hộp 3 sau 5 ngày, … 

5.2. Sử dụng phần mềm spaced repetition trên thiết bị công nghệ

Để khắc phục những nhược điểm của hệ thống học từ vựng thủ công, việc sử dụng công nghệ là giải pháp tối ưu. Hiện nay trên điện thoại có rất nhiều ứng dụng đã tích hợp phương pháp lặp lại ngắt quãng và flashcard nhằm hỗ trợ người học ngoại ngữ. Một trong số đó phải kể đến Anki.

Ưu điểm:

• Kho lưu trữ vô hạn: Không bị giới hạn như flashcard làm bằng tay. Người học có thể tạo và lưu trữ hàng ngàn flashcard ảo mà không lo lộn xộn.
• Tiện lợi và dễ dùng: Có thể ôn tập từ vựng ở bất cứ đâu mà không cần mang theo nhiều thẻ giấy.
• Tích hợp âm thanh và hình ảnh: Anki cho phép thêm âm thanh và hình ảnh vào flashcard, giúp nâng cao ấn tượng và tăng khả năng ghi nhớ từ vựng.
• Hệ thống lặp lại ngắt quãng thông minh: Anki tự động tính toán thời gian giữa các lần ôn tập và sắp xếp sự xuất hiện của các thẻ một cách hợp lý, giúp tiết kiệm thời gian học và nâng cao hiệu quả ghi nhớ.

Nhờ vào các ưu điểm trên, Anki và các ứng dụng tương tự trở thành công cụ hữu ích, khắc phục được các hạn chế của phương pháp học từ vựng thủ công và mang lại trải nghiệm học tập tốt.

5.3. Kết hợp các phương pháp khác

Spaced repetition (lặp lại ngắt quãng) là một phương pháp học từ vựng khoa học và hiệu quả. Tuy nhiên, giống như bất kỳ phương pháp học tập nào khác, nó vẫn tồn tại một số nhược điểm.

Người học cần nhớ rằng học tiếng Anh là quá trình tiếp nhận thông tin mới và liên tục sử dụng từ vựng, cấu trúc ngữ pháp, phát âm, … để có thể chủ động Nghe, Nói, Đọc, Viết. Nếu chỉ lặp lại sự nhận biết từ vựng mà không áp dụng từ vựng đó vào kỹ năng nói hoặc viết, thì phương pháp lặp lại ngắt quãng chỉ giống như học thuộc lòng.

Vì vậy để đạt hiệu quả tốt, bạn cần cần kết hợp spaced repetition với các phương pháp học từ vựng khác:

• Học từ vựng qua ngữ cảnh, giúp hiểu cách từ vựng được sử dụng trong các tình huống thực tế.
• Sử dụng từ vựng trong Viết và Nói: Viết nhật ký, bài luận, tham gia thảo luận, trò chuyện, …
• Học từ vựng qua trò chơi, ứng dụng.

Bằng cách kết hợp spaced repetition với các phương pháp học từ vựng khác, người học sẽ tạo ra môi trường học tập đa dạng và phong phú, tăng cường khả năng ghi nhớ và sử dụng từ vựng một cách hiệu quả.

Xem thêm: 7 cách ghi chép từ vựng tiếng Anh giúp học nhanh, nhớ lâu, dễ ôn tập

5.4. Các phần mềm Spaced Repetition phổ biến

Bạn cũng có thể tham khảo thêm các phần mềm spaced repetition phổ biến:

5.4.1. SuperMemo

SuperMemo là một phần mềm spaced repetition phổ biến được sử dụng để học tập hiệu quả. Phần mềm này cho phép người học tạo ra Flashcard hoặc tải xuống từ bộ sưu tập được tạo sẵn, giúp bạn ghi nhớ thông tin một cách lâu dài.

Ưu điểm:

• Bạn có thể tự do tạo Flashcard theo ý thích của mình, bao gồm nội dung, hình ảnh, âm thanh, …
• SuperMemo cung cấp một bộ sưu tập Flashcard sẵn có về nhiều chủ đề khác nhau, giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức.
• SuperMemo sử dụng thuật toán spaced repetition tiên tiến để tính toán thời gian lặp lại Flashcard phù hợp với khả năng ghi nhớ của người học.
• Giao diện trực quan, dễ sử dụng.

Nhược điểm: Chỉ truy cập được bằng cách tham gia khóa học.

Nguồn học: https://www.supermemo.com/en

5.4.2. Anki

Anki là một trong những hệ thống học tập lặp lại ngắt quãng dựa trên thẻ ghi nhớ phổ biến nhất trên thế giới. Ứng dụng này cung cấp nhiều tính năng ưu việt giúp bạn học tập hiệu quả và ghi nhớ thông tin lâu dài.

Ưu điểm:

• Anki cho phép bạn tự do tạo thẻ ghi nhớ theo nội dung và chủ đề mong muốn.
• Kho tàng thẻ ghi nhớ phong phú cho nhiều môn học và lĩnh vực khác nhau.
• Giao diện Anki trực quan và dễ sử dụng.
• Hệ thống đánh giá và theo dõi kết quả học.
• Anki hỗ trợ đồng bộ hóa dữ liệu trên nhiều thiết bị, cho phép bạn học tập mọi lúc mọi nơi, trên máy tính, điện thoại di động hoặc máy tính bảng.

Nhược điểm:

• Việc học tập với thẻ ghi nhớ có thể khiến một số người cảm thấy nhàm chán.
• Để đạt hiệu quả cao, bạn cần sử dụng Anki một cách thường xuyên và kiên trì.
• Phiên bản miễn phí có hạn chế một số tính năng.

Nguồn học: https://apps.ankiweb.net/

5.4.3. FluentU

FluentU là một chương trình học tập ngôn ngữ sử dụng hệ thống SRS (Software Requirement Specification – Hệ thống quản lý yêu cầu phần mềm) mạnh mẽ kết hợp với video thú vị để giúp bạn học ngôn ngữ hiệu quả.

Ưu điểm:

• FluentU sử dụng hệ thống SRS để giúp bạn ghi nhớ từ vựng và ngữ pháp một cách lâu dài. Khi bạn xem video, bạn có thể nhấp vào bất kỳ từ nào không hiểu để xem bản dịch, định nghĩa, thông tin ngữ pháp, các câu ví dụ và video sử dụng từ đó. 
• FluentU cung cấp vô số video thú vị về nhiều chủ đề khác nhau, giúp bạn học ngôn ngữ một cách vui vẻ và không nhàm chán.
• FluentU cung cấp bài học phù hợp với nhiều trình độ khác nhau, từ người mới bắt đầu đến trình độ cao cấp.
• FluentU có giao diện trực quan và dễ sử dụng.
• Có thể sử dụng trên nhiều thiết bị.

Nhược điểm:

• Phiên bản miễn phí của FluentU chỉ cung cấp một số tính năng nhất định. 
• FluentU cần có kết nối internet để hoạt động.

Nguồn học: https://www.fluentu.com/en/

5.4.4. Quizlet

Quizlet là một trong những phần mềm học tập bằng phương pháp spaced repetition phổ biến nhất trên thế giới. Ứng dụng được tin dùng bởi hàng triệu người học ở mọi lứa tuổi và trình độ. 

Ưu điểm:

• Dễ sử dụng, giao diện trực quan và thân thiện.
• Miễn phí với nhiều tính năng cơ bản.
• Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ.
• Cộng đồng người dùng lớn và tích cực.

Nhược điểm:

• Phiên bản miễn phí có một số hạn chế về tính năng.
• Một số thẻ học do người dùng tạo có thể chưa chính xác hoặc đầy đủ thông tin.

Nguồn học: https://quizlet.com/

5.4.5. Brainscape

Brainscape là một phần mềm spaced repetition phổ biến giúp bạn học tập hiệu quả và ghi nhớ thông tin lâu dài. Phần mềm này có nhiều tính năng tương tự như Anki, nhưng cũng có một số điểm khác biệt độc đáo.

Ưu điểm của Brainscape:

• Giao diện trực quan và dễ sử dụng.
• Brainscape sử dụng hệ thống spaced repetition tiên tiến để giúp bạn ghi nhớ thông tin một cách lâu dài.
• Brainscape cung cấp nhiều tính năng hữu ích như: Tạo bài kiểm tra, theo dõi tiến độ học tập, chia sẻ thẻ ghi nhớ với người khác, …
• Brainscape có kho tàng thẻ ghi nhớ phong phú về nhiều chủ đề khác nhau.
• Brainscape có phiên bản web và ứng dụng di động miễn phí, cho phép bạn học tập mọi lúc mọi nơi.

Nhược điểm: Phiên bản miễn phí của Brainscape có một số hạn chế về tính năng.

Nguồn học: https://www.brainscape.com/

5.4.6. Memrise

Memrise là một ứng dụng học ngoại ngữ nổi tiếng mà bạn có thể dùng để áp dụng phương pháp spaced repetition. Ứng dụng này cung cấp nhiều khóa học được thiết kế sẵn cho nhiều ngôn ngữ khác nhau gồm: Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Đức, tiếng Nhật, tiếng Hàn Quốc, …

Ưu điểm:

• Memrise cung cấp kiến thức ở nhiều chủ đề phong phú và đa dạng. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy khóa học phù hợp với trình độ và nhu cầu của mình.
• Giao diện trực quan và dễ sử dụng, giúp bạn dễ dàng học tập và theo dõi tiến độ học tập.
• Memrise sử dụng các trò chơi và hoạt động tương tác để giúp bạn học tập một cách vui vẻ và hiệu quả.
• Memrise sở hữu cộng đồng người dùng lớn và tích cực, giúp bạn có thể giao lưu học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm với những người học ngoại ngữ khác.

Nhược điểm: Một số tính năng có tính phí.

Nguồn học: https://www.memrise.com/

Xem thêm: 20 trang web học từ vựng tiếng Anh miễn phí uy tín [Cập nhật 2024]

6. Ứng dụng spaced repetition vào học 15 từ vựng IELTS chủ đề lịch sử – History

Mục tiêu: Học và ghi nhớ 15 từ vựng tiếng Anh chủ đề History (Lịch sử) theo phương pháp spaced repetition.

Phương pháp: Chia nhỏ từ vựng thành nhiều lần học trong khoảng thời gian nhất định để tăng hiệu quả ghi nhớ lâu dài.

Lịch học:

Ngày 1:

• Phân tích từ vựng: Chia nhỏ từ thành các thành phần (tiền tố, gốc, hậu tố) và tìm hiểu nghĩa của từng thành phần. Sau đó, bạn cần tổng hợp nghĩa của các thành phần để tìm ra nghĩa của từ vựng.
• Ghi nhớ nghĩa tiếng Việt và tiếng Anh: Sử dụng các kỹ thuật ghi nhớ như liên tưởng hình ảnh, âm thanh, ngữ cảnh, … để ghi nhớ nghĩa của từ vựng.

E.g.: Từ vựng national hero

• Phân tích: National (thuộc về quốc gia) + hero (anh hùng).
• Nghĩa: Anh hùng dân tộc.

Ngày 3:

• Ôn tập: Nhắc lại nghĩa tiếng Việt và tiếng Anh của từ vựng đã học ở ngày 1.
• Bài tập: Nối từ vựng với định nghĩa phù hợp.

E.g.:

• National hero: A person who fights for the freedom of his own country. (Anh hùng dân tộc: Người chiến đấu vì tự do của đất nước mình.)
• Historical figure: A person who did some important things for his/ her own nation in the past. (Nhân vật lịch sử: Người trước đây đã làm những việc quan trọng cho dân tộc mình.)

Ngày 10:

• Ôn tập: Nhắc lại nghĩa tiếng Việt và tiếng Anh của từ vựng đã học ở ngày 1 và 3.
• Bài tập: Điền từ vựng vào chỗ trống trong đoạn văn hoàn chỉnh.

E.g.: Tran Hung Dao is one of the most well – known historical figures/ national heroes in Vietnam. (Trần Hưng Đạo là một trong những nhân vật lịch sử/ anh hùng dân tộc nổi tiếng nhất ở Việt Nam.)

Ngày 30:

• Ôn tập: Nhắc lại nghĩa tiếng Việt và tiếng Anh của từ vựng đã học ở tất cả các ngày trước.
• Bài tập: Trả lời câu hỏi Speaking về chủ đề Lịch sử.

E.g.:

• Is history your favorite subject in school? (Lịch sử có phải môn học yêu thích của bạn ở trường không?)
• What historical event do you find interesting? (Sự kiện lịch sử nào bạn thấy thú vị?)
• What do you think we can learn by studying events of the past? (Bạn nghĩ chúng ta có thể học được gì khi nghiên cứu các sự kiện trong quá khứ?)

Ngày 90:

• Ôn tập: Nhắc lại nghĩa tiếng Việt và tiếng Anh của từ vựng đã học ở tất cả các ngày trước.
• Bài tập: Viết bài luận về chủ đề Lịch sử.

E.g.: Some people think studying from the past offers no benefits to today’s life, while others believe that history is a valuable source of information for us. Discuss both views and give our own opinion. (Một số người cho rằng việc học hỏi từ quá khứ không mang lại lợi ích gì cho cuộc sống ngày nay, trong khi những người khác lại tin rằng lịch sử là nguồn thông tin quý giá cho chúng ta. Thảo luận cả hai quan điểm và đưa ra ý kiến ​​​​riêng của chúng tôi.)

Xem thêm: “Bật mí” 40+ chuyên mục từ vựng IELTS theo chủ đề mới nhất 2024

7. Kết luận

Vậy là chúng ta đã hiểu được spaced repetition là gì. Hy vọng bạn đã nắm được phần nào về phương pháp học tập spaced repetition và có thể tự xây dựng cho mình một kế hoạch học tập phù hợp. 

Tuy nhiên, mình cũng muốn lưu ý một số vấn đề sau để bạn có thể ứng dụng hiệu quả:

• Hiểu rõ cách thức hoạt động của spaced repetition.
• Việc ghi chép thông tin ngắn gọn, súc tích trên thẻ ghi nhớ giúp bạn dễ dàng ôn tập và củng cố kiến thức.
• Chọn lọc và sử dụng ứng dụng học spaced repetition tốt nhất.
• Kiên trì và kỷ luật, dành thời gian ôn tập thường xuyên, ngay cả khi đã nắm rõ kiến thức.

Hãy biến việc học tập trở thành thói quen và kiên trì áp dụng phương pháp spaced repetition, bạn sẽ gặt hái được kết quả xứng đáng.

Nếu còn có bất kỳ thắc mắc nào khác, bạn hãy comment bên dưới bài viết để mình giải đáp. Ngoài ra, bạn đừng quên truy cập vào chuyên mục IELTS Vocabulary để học thêm kiến thức mới. Chúc bạn học tốt!

Tài liệu tham khảo:

• Spaced Repetition: Remembering What You Learn – https://www.kpu.ca/sites/default/files/Learning%20Centres/Think_SpacedRepetition_LA.pdf – Truy cập 29/5/2024.
• What is spaced repetition? – https://upchieve.org/blog/spaced-repetition – Truy cập 29/5/2024.