Note-taking – tức kĩ năng ghi chú là một kỹ năng quan trọng khi chúng ta nghe. Trong bài viết dưới đây, Vietop sẽ chia sẻ thông tin đến bạn sơ lược về kỹ năng note-taking khi nghe nói chung, cũng như phân tích liệu rằng kĩ năng này có tác dụng gì trong bài thi Listening.
Tìm hiểu chung về kỹ năng Note-taking
Note-taking là gì?
Note-taking hay còn gọi là Take note hiểu chung chung là ghi chép lại những thông tin mà bạn nghe được. Đây là một kỹ năng có ích giúp bạn ghi chép lại nhanh nội dung bài giảng, bài phát biểu hay ghi chép trong các cuộc họp, meeting,…
Khác với việc nghe chép chính tả, Note-taking yêu cầu người nghe cần phải ghi chép lại thông tin một cách có hệ thống chứ không chỉ đơn thuần ghi lại y hệt như những gì người nói đang phát biểu.
Note-taking trong IELTS Listening
Trong IELTS Listening, Note-taking là một kỹ năng quan trọng, giúp bạn có thể giữ tập trung xuyên suốt cả bài nghe. Không chỉ nghe thôi là chưa đủ, bạn cần hình thói quen ghi chép lại các từ khóa quan trọng. Tuy nhiên, đây không phải là một kỹ năng “dễ xơi”. Tại sao vậy?
Trước hết, kỹ năng Note-taking không chỉ đơn thuần là ghi chép chính tả y hệt như nội dung của bài nghe. Kỹ năng yêu cầu bạn ghi chép lại những từ khóa chủ chốt, quan trọng một cách có hệ thống. Thông qua những từ khóa ấy, bạn có thể thêm thắt từ vựng của bản thân để tạo thành một câu hoàn chỉnh. Chính vì vậy, sẽ có nhiều từ quá dài hoặc quá nhiều thông tin khiến người nghe không thể dễ dàng tóm gọn lại trong lúc vừa nghe vừa take note.
Bên cạnh đó, sẽ xuất hiện trường hợp người nói trong bài phát biểu, audio có tốc độ nói quá nhanh, khiến người take note không kịp ghi chép, dẫn tới mất điểm ở một số chỗ. Từ việc không ghi chép kịp, người take note có thể hình thành thói quen chỉ ghi chú lại mỗi động từ và danh từ, đến lúc nhìn lại những từ khóa sẽ không hiểu được ý nghĩa của câu muốn đề cập là gì.
Đối với các dạng bài tập trong IELTS Listening như map, điền từ vào chỗ trống,… nhiều bạn lúc ôn luyện chỉ tập trung vào tìm thông tin còn thiếu mà chưa theo sát nội dung đầy đủ của bài nghe, dẫn đến tình trạng bỏ sót mất thông tin. Do đó, khi làm phần thi đòi hỏi sự tập trung cao độ như IELTS Listening, kỹ năng Note-taking đóng một vai trò không thể thiếu.
Xem thêm: Khóa học IELTS Cấp tốc – Cam kết tăng ít nhất 0.5 – 1.0 band score SAU 1 THÁNG HỌC
Chiến thuật Note-taking hiệu quả khi nghe
Chiến thuật Note-taking hiệu quả
Khi nghe giảng bài bằng tiếng Anh (hoặc thậm chí khi nghe giảng bài nói chung), đôi khi có những lúc ta cần ghi chú lại những điểm đáng lưu tâm. Những chiến thuật sau đây sẽ hỗ trợ ta trong việc ghi chú.
Chỉ viết những từ quan trọng nhất
Trong quá trình Note-taking, đừng chỉ ghi hết tất cả những gì bạn nghe thấy, vì điều đó là không thể. Bạn chỉ nên viết những từ quan trọng nhất – content words và loại bỏ các function words.
- Content Words: là những từ mang nhiều thông tin nhất trong câu, thường được nhấn mạnh khi nói. Content words thường là danh từ, động từ chính, tính từ, câu hỏi Wh-, trạng từ, từ phủ định, đại từ sở hữu,…
- Function Words: là những từ mang rất ít thông tin bổ trợ cho bài nghe, thường là giới từ, mạo từ, trợ động từ, liên từ, các động từ to be và có thể sẽ có các trường hợp là đại từ.
Bên cạnh đó, đừng quên chú ý cả danh từ số ít/số nhiều, động từ chia/không chia. Trong một bài thi IELTS Listening, khá khó để chú ý cả ending sounds nên bạn có thể dự đoán trước bằng cách đọc đề. Ví dụ, trong đề có chứa a/an trước chỗ trống cần điền, từ đó suy ra chỗ trống đó là danh từ đếm được số ít.
Xem thêm:
Sử dụng một loại sườn bài đơn giản và sơ đồ tư duy để ghi chú nhanh
Trước khi bắt đầu Note-taking, bạn nên chia sườn bài theo các ý chính có trong đề bài. Đừng quên phân tích đề để có thể nắm được thông tin tổng quan audio sẽ nói trong bài nghe, từ đó lập một sườn bài đơn giản hoặc một sơ đồ tư duy để có thể ghi chú các từ khóa một cách nhanh chóng.
Ưu tiên viết càng thoáng càng tốt. Mỗi ý chính có thể dành ra một dòng để đảm bảo sau này xem lại có thể hiểu được thông tin để điền được đáp án đúng.
Dùng từ viết tắt hoặc tự tạo ra kí hiệu riêng của mình khi ghi chú
Dùng ký hiệu riêng và viết tắt sẽ giúp bạn tăng tốc độ take note trong IELTS Listening. Bạn có thể tận dụng các ký hiệu như ký hiệu sao (*), ký hiệu gạch đầu dòng (-), ký hiệu gạch sổ (/),.. trong quá trình take note để xem lại dễ dàng hơn.
Bạn có thể tự hình thành một bảng viết tắt riêng để sử dụng trong kỹ năng Note-taking. Ví dụ, thay vì viết đầy đủ là environment, bạn có thể viết tắt lại là envi. Nếu thông tin là số thì viết số thay vì chữ. Tuy nhiên, không được áp dụng quy tắc viết tắt này vào bài thi nhé!
Note-taking quan trọng nhất là để cho ta khi nhìn lại vẫn hiểu được các thông tin mà bản thân mình đã ghi chép. Vậy nên đừng quá chăm chút cho chữ đẹp, chỉ cần dễ nhìn sao cho bạn hiểu là được.
Áp dụng kỹ năng Note-taking
Kỹ năng Note-taking được áp dụng khá nhiều trong các dạng bài, dạng đề thi IELTS Listening.
Trước hết, đối với dạng Multiple choice, bạn có thể vẽ một mindmap cho cả bài, hoặc vẽ mindmap cho từng đoạn. Điều này yêu cầu trước khi làm bài, bạn cần xác định được các từ khóa quan trọng có trong đề, thường là danh từ hoặc động từ. Bên cạnh đó, bạn cần sắp xếp thứ tự sao cho dễ nhớ nhất có thể. Học cách phân bổ các ý lớn, ý nhỏ để khi nhìn lại bạn vẫn có thể hiểu được nội dung mà bản thân mình đã ghi chép.
Đối với dạng bài nghe có cuộc thảo luận giữa 2 đến nhiều người, bạn có thể chia cột tương ứng với số người thảo luận. Mỗi cột bạn sẽ liệt kê các ý kiến khác nhau của từng người về một vấn đề chung. Bằng cách này, bạn có thể dễ dàng ghi chép, so sánh, không bị nhầm lẫn quan điểm của từng người.
Đánh giá phương pháp ghi chú trong IELTS Listening
Thông thường, trong thực tiễn khi nghe giảng bài, chúng ta không biết trước thầy/cô sẽ giảng điều gì nên mới nảy sinh nhu cầu ghi chú. Đối với đề thi TOEFL, thí sinh sẽ không được đọc đề trước, vì vậy kĩ năng note-taking là tối quan trọng để thành công trong kì thi này.
Tuy nhiên, đối đề thi IELTS Listening, việc ghi chú thường là không cần thiết, vì chúng ta được phép đọc đề trước khoảng 30s-60s. Thậm chí đối với những dạng điền từ (form/note/table/chart completion), việc ghi chú còn có thể sẽ phản tác dụng vì gây rối trong lúc nghe. Bản thân người viết bài này đã thi IELTS khoảng 6 lần, trong đó có 4 lần được 9.0, 2 lần 8.5 và chưa bao giờ sử dụng đến note-taking.
Các dạng bài có thể áp dụng note-taking thường sẽ là những bài dài mà trong 30s-60s đọc đề chúng ta không thể đọc hết được. Những dạng đó bao gồm:
- Pick from a list
- Matching
- Multiple Choice
Ở những dạng này, ta có thể thực hiện ghi chú nhỏ, ở dạng 1-2 từ ngay bên cạnh đáp án cần chọn trong lúc nghe. Hay nói cách khác, chúng ta cố gắng chuyển hóa dạng này thành dạng điền từ để đơn giản hóa bài viết.
Hãy xem ví dụ sau đây:
Position in family
21 the eldest child
22 a middle child
23 the youngest child
24 a twin
25 an only child
26 a child with much older siblings
(Trích Cambridge IELTS 15 – Test 1 – Section 3)
Dễ thấy thông tin trong bảng là tính từ chỉ tính cách, và nhiệm vụ của thí sinh là nối các tính từ đó với nhân vật nhất định, ở đây là thứ tự sinh trong gia đình.
Trong lúc nghe, chúng ta có thể chắc chắn rằng nội dung mà máy đọc sẽ khác với từ trong bảng. Vì vậy ,ta sẽ nghe và ghi chú lại những từ tả tính cách kế bên câu hỏi và đối chiếu lại với bảng sau khi nghe xong.
Ví dụ:
Position in family
21 the eldest child – nurturing
22 a middle child – helpful
23 the youngest child – sociable and confident
24 a twin – shy
25 an only child – loners
26 a child with much older siblings – do basic things for themselves
Chú thích: phần in đậm là phần ta ghi chú bằng bút chì Từ đó, ta có thể kết nối với các từ trong bảng để chọn đáp án chính xác
(Trích Cambridge IELTS 15 – Test 1 – Section 3)
Dễ thấy thông tin trong bảng là tính từ chỉ tính cách, và nhiệm vụ của thí sinh là nối các tính từ đó với nhân vật nhất định, ở đây là thứ tự sinh trong gia đình.
Trong lúc nghe, chúng ta có thể chắc chắn rằng nội dung mà máy đọc sẽ khác với từ trong bảng. Vì vậy ,ta sẽ nghe và ghi chú lại những từ tả tính cách kế bên câu hỏi và đối chiếu lại với bảng sau khi nghe xong.
Chủ đề liên quan
- Từ vựng IELTS Listening theo chủ đề
- Tổng hợp lỗi Spelling hay gặp nhất trong IELTS Listening
- [FAQs] Giải đáp thắc mắc về bài thi IELTS Listening
Kỹ năng note-taking là một kĩ năng rất quan trọng khi nghe giảng bài, nhưng không thực sự quá quan trọng trong bài thi IELTS khi chúng ta đã được đọc đề trước, đặc biệt với dạng điền từ. Với dạng không phải điền từ, ta có thể dùng kĩ năng note-taking để đơn giản hóa nó, biến nó trở thành dạng điền từ và tận dụng thời gian 10 phút cuối bài viết để đối chiếu và hoàn thành bài thi.
Ngọc Hương 
Hoàng Long 
